ญาณวิปฺปยุตฺตานํ สจิตฺตกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต ญาณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ตตฺถ ปญฺญินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติฯ สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ตตฺถ ปญฺญินฺทฺริยญฺจ น อุปฺปชฺชติ มนินฺทฺริยญฺจ น อุปฺปชฺชติฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ยตฺถ มนินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ ปญฺญินฺทฺริยํ น อุปฺปชฺชตีติ? อามนฺตาฯ (ปญฺญินฺทฺริยมูลกํ)

(2) อตีตวาโร

(ก) อนุโลมปุคฺคโล

[240] (ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ…เป.… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป.… ปญฺญินฺทฺริยํ…เป.… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)

[241] ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ…เป.… อิตฺถินฺทฺริยํ… ปุริสินฺทฺริยํ… ชีวิตินฺทฺริยํ… โสมนสฺสินฺทฺริยํ… อุเปกฺขินฺทฺริยํ… สทฺธินฺทฺริยํ… ปญฺญินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ปญฺญินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) อนุโลมโอกาโส

[242] (ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยตฺถ วา ปน โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?

รูปาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ กามาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ

(ข) ยตฺถ วา ปน ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อิตฺถินฺทฺริยํ…เป.… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?

รูปาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ กามาวจเร ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ

(ข) ยตฺถ วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยตฺถ วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?

อสญฺญสตฺเต อรูเป ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ ปญฺจโวกาเร ตตฺถ ชีวิตินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ

(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยตฺถ วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ก) ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยตฺถ วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?

อรูเป ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ ปญฺจโวกาเร ตตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ

ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ สทฺธินฺทฺริยํ…เป.… ปญฺญินฺทฺริยํ…เป.… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยตฺถ วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?

อรูเป ตตฺถ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ ปญฺจโวกาเร ตตฺถ มนินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)